Bir şirket hissesine yatırım yapılması söz konusu olduğunda yatırımcılar satın alınması ya da satışı planlanan hissenin piyasa değerinin gerçekte olması gereken değerden yüksek ya da düşük olup olmadığından emin olmak isterler. Bunu kesin olarak tespit etmek için pek çok değişkenin aynı anda takip edilmesi gerekir. Ancak piyasa değeri / defter değeri (PD/DD) oranını yorumlamak yapılması gereken ilk hamledir.
Bu makalemizde piyasa değeri / defter değeri oranının ne olduğundan ve yatırımcıların bu oranı etkili biçimde yorumlayarak hisse yatırımında doğru kararları nasıl alabileceğinden bahsedeceğiz.
PD/DD oranının ne ifade ettiğini anlamak için ilk olarak piyasa değeri kavramının anlamamız gerekir.
Piyasa Değeri Nedir?
Piyasa değerini bulmak için şirketin ihraç etmiş oldugu hisse senetlerinin toplamı yani ödenmiş sermayesi ile hisse fiyatını çarpmak gerekir. Bu sayede şirketin toplam piyasa değeri hesaplanır. Örneğin hisse ücreti 10 TL olan bir şirketin ihraç ettiği 100.000 adet hissesi mevcutsa piyasa değeri 1 Milyon TL olarak hesaplanır.
Piyasa değerinin büyüklüğü, şirketin halka arz ettiği hisse senedi oranı ile doğru orantılıdır. Bu yüzden şirketin toplam değerini hesaplarken piyasa değerine bakmak her zaman yeterli olmaz.
Defter Değeri Nedir?
Defter değeri, şirketin finansal performansının bir yansımasıdır ve bilançoların ilgili bölümleri incelenerek tespit edilir. Şirketlerin toplam aktiflerinden yükümlülükleri çıkardığımızda öz sermayelerini hesaplamış oluruz. Daha basit bir ifade ile şirketin tüm borçlarını ödediği düşünüldüğünde varlıklarından geriye kalan değeridir. Bu değer aynı zamanda defter değeridir.
Bir şirketin piyasa değerini beklentiler, çevresel etkenler değiştirebilir. Ancak defter değeri veriler üzerinden muhasebe standartları doğrultusunda objektif kriterlerle hesaplanır. Bu sebeple piyasa değerinin potansiyelini hesaplarken referans olarak alınır.
Ancak bazı durumlarda şirketlerin gerçek değeri ile defter değeri arasında önemli farklar olabilir. Örneğin uzun bir geçmişe sahip olan şirketlerde varlıkların değeri kayıtlarda güncel değerine kıyasla daha az görünebilir. Çünkü hesap yapılırken kimi zaman varlıkların değeri değişen ekonomik koşullara göre güncellenmezler.
Defter değerinin negatif olduğu durumlarda, yani şirketin toplam borcu varlıklarından fazla olduğunda PD/DD oranını hesaplamak mümkün değildir.
PD/DD Oranı Nedir?
Piyasa değeri / Defter değeri oranı hisse yatırımı yapmak isteyenlerin en sık kullandığı analiz kriterlerinden biridir. Bu oran şirketlerin hisse değerlerinin finansal performanslarına kıyasla ne kadar yüksek ya da ne kadar düşük olduğunu anlamamıza yarar. Şirketin piyasa değerinin defter değerine bölünmesiyle hesaplanır.
Yatırımcılar şirket bilançolarını analiz ederek şirketlerin defter değerlerini tespit ederler ve aynı şirketin piyasa değeri ile kıyaslarlar. Bu sayede hisse senedi fiyatının gelecekte ulaşacağı noktayı tahmin ederler ve yatırım portföylerini buna göre şekillendirirler.
Ancak yalnızca PD/DD oranına bakarak hisselerin geleceğini kesin olarak tahmin etmek mümkün değildir. PD/DD oranı yorumlanırken mutlaka ek kriterlerin de göz önüne alınması gerekir.
PD/DD Oranı Nasıl Yorumlanır?
Piyasa değeri / defter değeri oranı yorumlanırken 1 değeri referans değer olarak alınır. Yani PD/DD yorumu bir şirketin piyasa değeri defter değerine bölündüğünde ortaya çıkan sonucun 1’den büyük ya da küçük olmasına göre yapılır.
PD/DD oranı hesaplandığında ortaya çıkan sonucun 1’den büyük olması şirket hisselerinin finansal performansına kıyasla yüksek fiyattan değerlendiğini ifade eder. Bu durumda, eğer diğer tüm koşullar standart ise piyasada değerinin zaman içinde düşerek defter değerine yaklaşması beklenir.
Ancak bu yorum her koşul altında geçerli değildir. Piyasa değeri yatırımcı psikolojisinden doğan beklentiler üzerinden şekillenir ve eğer şirket uzun vadede başarılı olacağına dair güven veriyor ise örneğin potansiyeli olan bir şirketi bünyesine kattıysa ya da gelecekte değerlenmesi muhtemel bir ürüne yatırım yaptıysa şirket hisseleri defter değerine kıyasla yüksek kalmaya devam edebilir.
PD/DD oranı hesaplandığında 1’den küçük bir değere ulaşılıyorsa şirketin mali göstergelerinin mevcut piyasa değerine kıyasla daha iyi noktada olduğu söylenebilir. Bu durumda da piyasa değerinin defter değerine yaklaşması beklenir.
Ancak yine dış etkenler ve şirketin yapısı dolayısıyla şirkete olan güven azalabilir. Böyle bir durumda şirket hisselerinin değeri PD/DD oranı düşmeye devam etse dahi yükselmeyebilir.
Geniş bir perspektiften bakıldığında PD/DD oranının hisselerin potansiyel değerleri hakkında pek çok ipucu verdiği ancak tek başına kesin bir anlam ifade etmediği anlaşılabilir. Örneğin döviz kurunda beklenen bir hareketlilik dış pazar ile ticaret yapan bir şirketin hisse değerini değiştirebilir. Ya da şirketin yaptığı yatırımlarla ilgili ani sektörel gelişmeler şirketin geleceğine duyulan güveni artırabilir.
Yatırım portföylerini en stratejik hamleler ile yönetmek isteyen yatırımcılar mutlaka temel analiz gibi yöntemlerden faydalanmalıdır. Bunun yanısıra şirket hisselerinin değerlerini etkileyebilecek yerel ve uluslararası haberler, rakiplerin alacağı aksiyonlar ve küresel çapta değişen makroekonomik göstergeler gibi birçok faktörü de değerlendirmeleri gerekmektedir.
Yatırım Performansınızı Zirveye Taşıyın
Yatırımda zirveye ulaşmayı sağlayan ana unsur pek çok göstergeyi verimli bir biçimde bir arada kullanabilme kabiliyetidir. Yatırımı etkileyen tüm değişkenlerin sürekli olarak gözlenmesi oldukça zahmetli ve zaman alıcı bir süreçtir. Bu sebeple yatırımcılar verimli bir portföy yaratmak için etkili ve güvenilir ortaklara ihtiyaç duyarlar.
ForInvest, kesintisiz piyasa verisi ve haber akışı sağlayarak finansal gösterge takibi için harcadığınız eforu ve zamanı önemli ölçüde azaltır. Bunun yanısıra kullanımı kolay ve etkili analiz ve yatırım araçları ile en karmaşık yatırım stratejilerini bile kolaylıkla oluşturmanıza olanak sağlar.
ForInvest’i kullanarak, gelişmiş portföy yönetimi ve analiz modüllerine, en güncel yatırım ve finans haberlerine ve piyasaları etkili biçimde takip etmek için ihtiyaç duyduğunuz anlık verilere ulaşabilirsiniz.
Eğer yatırım tutkunuzu profesyonel seviyeye taşımak isterseniz, FXPlus paketleri ile uzman yatırımcıların ihtiyaç duyacağı kapsamlı ve ileri seviye yatırım yönetimi araçlarına erişebilirsiniz.