Psikoloji her alanda olduğu gibi, yatırım yaparken aldığımız kararlar için de büyük önem taşır. Çünkü yatırımcıların para piyasalarında yapacakları işlemlerle ilgili olan karar mekanizmaları o anki ruh halleriye doğru orantlıdır.
Yapılan araştırmaya göre, borsa üzerinde yatırım yapan yatırımcıların %80’i zarar etmekte, %10’u başabaş çıkmakta ve sadece geri kalan %10’u kâr etmektedir. Zarar edenlerin çoğu, yatırım yapılacak enstrümanla ilgili yeterli bilgi edinmek için gerekli zamanı ve eforu harcamamakta, aynı zamanda da psikolojilerini ve riskleri doğru yönetememektedir.
Yatırım yapmadan önce, yatırımcı psikolojisi ve risk yönetimi ile alakalı bilmeniz gereken tüm püf noktalarını sizin için bu makalede bir araya getirdik.
Yatırımcı Psikolojisi Nedir?
Yatırım yaparken, yatırımcıların ruh halini ve günlük yaşantısını etkileyen birçok dış veya iç etken bulunur. Piyasalardaki volatilite, düzenli para kaybı, günlük hayat içerisindeki şahsi problemler gibi unsurlar, psikolojik olarak doğru yatırım yapmayı zorlaştırabilir. Bu tip durumlarda yatırımcılar yatırımcı psikolojisi alanında yapılan çalışmalardan yardım alabilirler.
Yatırım psikolojisi ile yatırımcılar daha mantıklı ve kârlı işlemler gerçekleştirebilir. Piyasalardaki riskleri verimli şekilde analiz edebilmek için psikolojik olarak dengede olmak gerekmektedir. Agresif, hırslı veya sabırsız bir yaklaşıma sahip olan bir yatırımcı, sermayesini kısa bir süre içerisinde kaybetme riskine ve potansiyeline sahiptir.
Risk Yönetimi Nedir?
Risk yönetimi, sadece şirketler için önemli olan bir konu gibi algılanıyor olsa da aslında bireysel olarak da hayatımızın birçok noktasında büyük önem taşır. Dolayısıyla yatırım faaliyetlerinde de durum aynıdır ve bu alanda da hem şahıslar hem de kurumlar risk faktörüyle iç içe yaşamaktadır.
Her yatırım, kendi içinde sosyal ve stratejik belirsizlikler barındırır. Bu belirsizliğin olumlu veya olumsuz sonuçları olması mümkündür. Yatırım öncesi yapılacak risk analizi de bu belirsizlikleri en aza indirmeyi amaçlayan bir çalışmadır.
Risk, geçmişten ziyade geleceğe dayalı bir kavramdır. Gelecekteki olayların stratejiyi, hedefleri ve iş yapma şekillerini etkileme ihtimaline verilen isimdir. Risk yönetimi ise bir şirket veya şahsın üzerindeki olumsuz etkileri minimuma indirecek kararları alma ve uygulama sürecidir. Para piyasaları üzerinde işlem yapan herkes, risklerini kontrol eder ve gerekli işlemleri yaparak kendilerini belirsizlikten korur. Bu kontroller verimli şekilde ve aynı zamanda doğru psikoloji ile yapılırsa, iş sürekliliği sağlanır ve kârlılık artar.
Yatırım Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Yatırım yapmak kolaydır, ancak yatırımları başarılı bir şekilde yönetebilmek göründüğü kadar kolay olmayabilir. Para piyasalarında işlem yapan yatırımcılar için karşılaşabilecekleri birçok hata ihtimali söz konusudur. Yatırımcılar, oluşabilecek riskli durumlarda daha soğukkanlı olmalı ve ani kararlar almamalıdırlar.
Panikle alınmış bir karar, yatırımcının sermayesinde büyük bir kayıp yaşatabilme potansiyeline sahiptir. Ana hatlarıyla özetlemek gerekirse, oluşabilecek risklere karşı dikkat edilebilecek unsurlar şunlardır:
Piyasayı İyi Analiz Edin
Para piyasaları iyi analiz gerektirir. Dünyanın en büyük şirketleri bile risk analizi esnasında küçük bir detayı gözden kaçırmaları durumunda büyük miktarlarda zararlarla karşılaşabilmektedir. Bu nedenle, hisse senedi alırken veya diğer yatırım araçlarına başvururken, yatırım yapılacak enstrumanı iyice analiz ederek karar alınması birçok riskin de önüne geçilmesini sağlayabilir.
Yeterli Bilgiye Sahip Olduğunuzdan Emin Olun
Yatırımcılar, düzenli olarak kendilerini geliştirmek durumundadır. Herhangi bir enstrümana yatırım yapmadan önce gerekli eğitimleri almalı ve bu eğitimleri yatırım yaparken kullanmalılardır. Düzenli bir şekilde kâr edebilmek için, bilgi sahibi olmak ve bu bilgiyi yatırım
Piyasa Baskısına Kapılmayın
Yapılan araştırmaya göre, 18 ila 34 yaşındaki yatırımcıların %35’i olası yatırımları araştırmak için sosyal medyayı kullandıklarını söyledi. Sosyal medya, spekülatif ve manipülatif haberler barındırma potansiyeline sahip bir mecra olduğu için, yatırımcılar üzerinde yanlış etki yaratabilmektedir.
Bir yatırımcı, herhangi bir yatırım enstrümanı hakkında yeterli bilgiye sahip olduğunu düşünüyorsa, yaptığı yatırımın karşılığını kısa ya da uzun vadede alacaktır. Doğru yatırım enstrümanını seçebilmek adına, para piyasaları ve yatırım araçları üzerindeki gereksiz bilgi kirliliğinden uzak durmak oldukça önemlidir.
Açgözlü Davranmayın
Para piyasalarında zarar eden bir işlemi kapatmaya kıyasla, kâr eden bir işlemi kapatmak daha zordur. Ama birçok yatırımcı işlemi kapamamanın sonucunda elde edilen kârın erimesini iyi bilir. Bu durumun en temel nedeni, açgözlülük ile verilmiş hatalı yatırım kararlarıdır.
Yatırımcılar, yatırım yaptıklarında genelde birkaç gün içerisinde paralarını 10’a,100’e hatta 1000’e katlama hevesiyle yola çıkarlar. Fakat, açgözlü yatırımcılar piyasanın herhangi bir kurala dayalı olmadığını düşünür ve yatırım kararlarını ciddi bir analiz yapmadan alma yoluna gidebilirler.
Sonucu? Tabi ki yatırılan bütün sermaye kaybolacaktır.
Sabırlı Olun
Para piyasaları kendi içerisinde stratejik riskler bulunduran bir ortamdır. Risk yönetimi stratejileri içerisinde sosyal ve siyasal gündem, yatırım enstrümanları büyük bir hızla çalkalar ve bu çalkalanmaların sonucunda yatırımcılar büyük oranlarda kâr veya zarar edebilir.
Portföy yönetimi yaparken, gündemin yarattığı pozitif veya negatif bir durumda ani bir işlem yapmadan önce, sabırlı olmak önemli bir unsurdur. Hareketli dönemlerde karar almak zordur ve alınan kararın büyük bir sabırla takip edilmesi gerekmektedir. Hızla alınmış bir kararın sonucunda yatırımcılar çok yüksek miktarda kâr edebilecekken, büyük zararlar edebilir ve bu yatırımın telafi edilmesi uzun zaman alabilir.
Hırsınıza Yenik Düşmeyin
Aşırı hırsın her zaman zararla sonuçlanacağını herkes bilir. Sadece para kazanmaya odaklı yatırımcılar, risk kategorilerini ayrıştırmakta zorlanacak ve oluşabilecek potansiyel riskleri gözden kaçıracaktır.
Kaybetmek, her yatırımcının başına gelebilecek doğal bir olaydır. Ancak kaybettikçe kaybetmek genelde aşırı hırslı yatırımcıların, zararlarını aceleyle kapatma çabalarıyla başlarına gelen bir durumdur. Kaybettikçe, daha fazla kazanmak için hırslanmamak ve riskleri bile göremez hale gelmemek için, sakin ve mantıklı bir düşünce yapısına sahip olmak gerekmektedir.
Yatırım Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Yatırımcılar için en önemli konulardan biri piyasayı doğru okumak ve doğru karar verebilmektir. Bunun için doğru bir yatırım aracı seçtiğinizden emin olmak son derece önemlidir.
ForInvest’in, sunduğu fiyat & haber alarmı, piyasa verileri, derinlik analizi, kademe analizi, aracı kurum & banka desteği gibi özellikleriyle yatırımlarınızı en verimli şekilde yönetebilmeniz için gerekli olan tüm araçları sağlar.
ForInvest uygulamasını akıllı telefonlarınıza indirerek dilediğiniz an, canlı borsa takibi yapabilir, dilediğiniz yerden yatırımlarınızı kolayca yönetebilirsiniz.
Borsa ve yatırım dünyasıyla ilgili daha fazla konuyla ilgili bilgi almak ve fikir edinmek için sizler için hazırladığımız blog sayfasını ziyaret edebilir ve diğer makalelere göz atabilirsiniz.