Yatırım yapmak, hazinelerin ve tehlikeli dalgaların olduğu fırtınalı bir denizde yelken açmak gibidir. Bazı yatırımcılar en büyük ödül için en yüksek dalgalarla savaşmaya çalışsa da kimileri için sabit bir rotayı korumak ve tehlikelerin etrafından dolaşmak da oldukça kârlı olabilir.
Tahvil gibi güvenli yatırım araçlarını portföyünüze dahil ederek, deneyimli denizcilerin rüzgarlarda yelkenleri ayarlaması gibi, yatırım riskinizi dengeleyebilirsiniz.
Bu blog yazımızda, tahvillerin ne olduğundan ve tahvil yatırımının inceliklerinden bahsedeceğiz.
Tahvil Nedir?
Son dönemin popüler yatırım enstrümanları arasında yer alan tahvil, bir borçlanma aracıdır. Bir şirket veya devlet, ihtiyacı olan fonları sağlamak için tahvil ihraç edebilir. Bir yatırımcı bir tahvil satın aldığında, esasen tahvil ihraççısına borç para vermiş olur.
Tahvil sahipleri, tahvilin vadesi dolana kadar belirli aralıklarla faiz ödemeleri alırlar. Vade sonunda ise tahvili ihraç eden kurum, tahvilin nominal değerini yatırımcıya öder.
Tahvilin kupon oranı olarak da bilinen tahvil faizi oranı, ihraç anında belirlenir ve yatırımcının tahvilin ömrü boyunca alacağı faiz miktarını belirler. Kupon oranının ne olacağı temelde tahvil ihraççısının itibarına bağlıdır. Görece daha az güvenilir kabul edilen ihraççılar, artan risk için yatırımcıları tazmin etmek adına daha yüksek faiz oranları sunar.
Tahvil yatırımcıları tahvilleri vadeye kadar elinde tutmayı ve o tarihte anapara yatırımlarını geri almayı seçebilir veya tahvillerini ikincil piyasalarda diğer yatırımcılara satabilirler.
Genel olarak tahviller, yatırımcıların yatırımlarından sabit bir getiri elde etmelerini ve borç alanların bir sıcak para kaynağı yaratmasını sağlar.Tahviller yatırım portföyleri yönetilirken ve çeşitlendirilirken başvurulan önemli araçlardır ve riski yönetme konusunda yatırımcıların ellerini güçlendirebilirler.
Tahvil Çeşitleri Nelerdir?
Tahviller, portföylerini çeşitlendirmek ve istikrarlı bir gelir akışı oluşturmak isteyen yatırımcılar için önemli bir araçtır. Ancak tüm tahviller yatırımcılara aynı imkanları sunmazlar.
Her biri kendi avantajlarına ve risklerine sahip farklı tahvil türleri mevcuttur. Tahvillerin türlerini anlamak, yatırımcıların bilinçli kararlar almasına ve çok yönlü bir yatırım stratejisi oluşturmasına yardımcı olabilir.
Devlet Tahvilleri
Devlet tahvili, bütçe açıklarını finanse etmek veya belirli projeleri ödemek için hükümetler tarafından ihraç edilen borç senedidir. Nispeten güvenli yatırımlar olarak kabul edilirler çünkü hükümetler vergiler yoluyla gelir elde etme gücüne ve gerekirse para basma yeteneğine sahiptir.
Bu nedenle devlet tahvilleri genellikle diğer tahvil türlerine göre daha düşük faiz oranlarına sahiptir. Yatırımcılar doğrudan devlet tahvili satın alabilir veya borçlanma araçları yatırım fonlarına yatırım yapabilir.
Hazine Bonoları
Hazine bonoları, hükümet tarafından ihraç edilen, vade tarihleri 1 yıldan kısa olan devlet iç borçlanma senetleridir. Devlet tahvilleri ile aralarındaki fark, vade periyotlarıdır.
Devlet tahvillerinde vade 1 yıldan uzunken hazine bonolarında bu sürenin 3 aylığa kadar daralan vadelerle sınırlandırılması onları güvenli, likit ve kısa vadeli bir yatırım aracı arayan yatırımcılar için popüler hale getirir.
Özel Sektör Tahvilleri
Şirket tahvilleri olarak da bilinen özel sektör tahvilleri, şirketler tarafından ihraç edilen borçlanma senetleridir. Şirketler, faaliyetlerini finanse etmek veya yeni yatırımlarına finansal kaynak yaratmak için yatırımcılardan fon sağlamanın bir yolu olarak tahvil ihraç eder.
Özel sektör tahvili genellikle daha fazla risk taşıdığı için devlet tahvillerine kıyasla daha yüksek faiz oranlarına sahiptir. Tahvil ihraç eden şirketin mali durumu, tahvilin risk derecesini etkileyebilir.
Yatırımcılar, bir şirketin finansal olarak istikrarlı olduğuna ve güçlü bir sicile sahip olduğuna inanıyorsa, bu şirketin tahvilleri güvenilir bulur ve düşük faizle de olsa yatırım yapmaya istekli olurlar. Bununla birlikte, şirketin finansal sağlığıyla ilgili endişeler varsa, tahviller daha riskli görülebilir ve bu da faiz oranlarının yükselmesine neden olabilir.
Aynı zamanda bu tahviller, ihraç eden şirketin kredibilitesini değerlendiren ve şirketin borcunun faiz ve anapara ödemelerini yapabilme olasılığına göre bir derecelendirme yapan kredi derecelendirme kuruluşları tarafından derecelendirilebilir.
Endeksli Tahviller
Anapara ve faiz getirisi döviz ya da altın gibi belirli bir ürünün fiyatına bağlı olarak değişen ve böylelikle nispeten daha az değer kaybına uğraması hedeflenen tahvillerdir. Bu tahviller genellikle enflasyon gibi risklerden maksimum düzeyde korunmak isteyen yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir.
Başa Baş, Primli ve İskontolu Tahviller
Başa baş tahviller, satın alma fiyatı ile nominal değeri aynı olan tahvillerdir. Nominal değerlerinden, yani tahvilin üzerinde yazan değerden daha yüksek bir fiyatla piyasaya sürülen tahvillere primli tahviller, daha düşük bir fiyatla piyasaya sürülen tahvillere ise iskontolu tahviller denir.
Değişken ve Sabit Faizli Tahviller
Değişken ve Sabit Faizli Tahviller, yatırımcılara faiz geliri elde etmek için farklı seçenekler sunan iki tür borçlanma senedidir.
Değişken faizli tahvillerde tahvilin faiz oranı piyasa koşullarına bağlı olarak zaman içinde dalgalanma gösterebilirken, sabit faizli tahviller, piyasa hareketlerinden bağımsız olarak sabit bir faiz oranı sunar.
İkramiyeli Tahviller
Türkiye’de tahvil sahiplerinin faiz ödemeleri dışında herhangi bir ek fayda alması yasal olarak mümkün olmasa da, farklı piyasalarda tahvil satışlarını artırmak için ek parasal teşviklerin de sunulması mümkündür.
Ancak, verilecek ikramiye ne adı altında sunulursa sunulsun, alıcılara sağlanan herhangi bir ek menfaat, tahvilin itfa tablosunda belirtilen faiz ödeme tutarı dahilinde olmalıdır.
Garantili Tahviller
Tahvil satışlarını artırmak isteyen bir şirket, bir banka ya da bağlı olduğu holdingden bir şirketi vade sonunda anapara ve faizin geri ödenmesine kefil olacak edecek şekilde garanti olarak gösterebilir.
Hamiline Yazılı Tahvil
Hamiline yazılı tahvil, kayıtlı bir sahibi olmayan bir borçlanma senedi türüdür. Bunun yerine, tahvili elinde bulunduran kişinin malik olduğu varsayılır ve tahville ilgili her türlü faiz ödemesi veya diğer menfaatlere hak kazanırlar.
Tahviller İle Hisse Senetleri Arasındaki Farklar
Tahviller ve hisse senetleri, farklı özelliklere sahip iki yaygın yatırım türüdür. Bu iki yatırım seçeneği arasındaki farkları anlamak, yatırımcıların bilinçli kararlar almalarına yardımcı olabilir.
Tahviller ve hisse senetleri arasındaki temel farklar şunlardır:
- Hissedarların aksine, tahvil ihraç eden şirketin kâr ve zarar riski tahvil sahipleri için bağlayıcı değildir.
- Tahvil sahipleri, şirketin iflası veya tasfiyesi halinde alacaklarını hissedarlardan önce tahsil ederler.
- Tahvillerin sabit geliri varken, hisse senetlerinin değişken geliri vardır.
- Tahvil sahipleri şirkete yabancı sermaye sağlarken, hissedarlar şirketin öz sermayesinin bir kısmına sahiptir.
- Tahvil sahipleri şirket yönetimine katılma hakkına sahip değilken, pay sahipleri kendilerine tanınan tüm ortaklık haklarından yararlanabilirler.
- Tahvil sahipleri alacaklarını aldıktan sonra şirketin malvarlığı üzerinde herhangi bir hak iddia edemezler. Hissedarlar ise şirketlerin ortağı konumundadır.
Tahvillere Yatırım Yapmanın Avantajları
Sabit Gelir
Tahvillere yatırım yapmanın en önemli avantajlarından biri sabit bir gelir akışı sağlamasıdır, bu da istikrarlı bir nakit akışı kaynağı arayan yatırımcılar için faydalı olabilir. Sabit gelir, emeklilik planlaması için veya diğer yatırım gelirlerini desteklemek için kullanılabilir.
Düşük Risk
Sabit gelir akışı öngörülemeyen piyasalarda bir dereceye kadar istikrar sağladığından, tahvillerin genellikle hisse senetlerinden daha az riskli olduğu düşünülür. Buna ek olarak, tahviller genellikle temerrüt riskini azaltan güçlü bir kredi notuna sahip şirketler veya hükümetler tarafından ihraç edilir.
Vergi Avantajları
Tahvillerden kazanılan faiz, genellikle hisse senedi temettüleri gibi diğer yatırım gelirlerine göre daha düşük vergi oranlarına tabidir.
Portföy Çeşitlendirmesi
Tahvillerin bir portföye dahil edilmesi, riskin çeşitlendirilmesine ve genel portföy volatilitesinin azaltılmasına yardımcı olabilir.
Tahvil Yatırımının Riskleri
Faiz Oranı Riski
Tahvil yatırımlarıyla ilgili ana risklerden biri, faiz oranları yükseldiğinde ortaya çıkan ve mevcut tahvillerin değerini azaltan faiz oranı riskidir.
Enflasyon Riski
Tahviller enflasyona karşı bir miktar koruma sağlasa da, enflasyon tahvil faiz oranından daha hızlı yükseldiğinde ortaya çıkan enflasyon riskine karşı hala savunmasızdır.
Kredi Riski
Kredi notu zayıf olan şirketler veya hükümetler tarafından ihraç edilen tahviller, temerrüde düşme riskiyle karşı karşıya olabilir ve bu da yatırımcılar için anapara kaybına neden olabilir.
Tahvil Alım Satımı
Tahvil alım satım işlemleri, bankalar ve aracı kurumlar aracılığıyla gerçekleştirilir ve fiyatları, çeşitli faktörlere bağlı olarak dalgalanabilir.
Bir tahvilin fiyatı genellikle ihraççının faiz oranlarıyla ters orantılıdır, faiz oranları ise şirketlerin ve ülkelerin risk faktörlerini etkileyen gelişmelere bağlı olarak değişir. Faiz oranları yükseldiğinde, mevcut tahvillerin fiyatı düşer. Elbette bunun tersi de geçerlidir.
Ancak bu fiyat değişimi, ihraççının tahvil için ödeyeceği, önceden belirlenmiş kupon faizi tutarını değiştirmez
Tahvil yatırımı yaparken kredi notları, likidite, piyasa eğilimleri, ülkelerin ve şirketlerin ekonomik potansiyeli gibi dikkate alınması gereken pek çok unsur vardır. ForInvest gibi finans ortakları vasıtası ile yapılabilecek piyasa takibi, potansiyel tahvil getirisini hesaplamanın önemli adımlarından biridir.
Eurobondlar ve Tahvil Yatırımı
Eurobond, genellikle birçok farklı ülkenin yatırımcılarına sunulan ve ABD doları, Euro, Japon yeni ve İsviçre frangı gibi farklı para birimleri cinsinden ihraç edilen bir borçlanma aracıdır. Bu tahviller genellikle sabit oranlı kuponlarla 5 ila 30 yıl arasında bir vadeye sahiptir. Avrupa kıtasında çıkarıldığı için “Eurobond” adını almıştır, ancak bu terim aynı zamanda dünya genelindeki benzer borçlanma araçları için de kullanılır.
Faiz ödemeleri eurobondun yabancı para birimi cinsinden yapılır ve altı aylık veya yıllık olabilir. Eurobondlar, yatırımcılara piyasa koşullarına bağlı olarak varlıklarını vadesinden önce satma esnekliği sunmaktadır.
Eurobondlar, daha yüksek getiri isteyen ve bunun karşılığında daha fazla risk almaya hazır yatırımcılar tarafından ilgi görürler. Geleneksel tahviller çoğu zaman daha az risklidir, getirileri daha düşüktür ve uzun vadede sabit gelirlerini korumak isteyen yatırımcılar için daha uygundur.
Eurobondlar ve geleneksel tahviller arasındaki seçim, yatırımcının yatırım hedeflerine, risk toleransına, ihtiyaçlarına ve alışkanlıklarına bağlıdır. Bu yüzden yatırım yapmadan önce risklerin ve getirilerin değerlendirildiği kapsamlı bir araştırma yapmak önemlidir.
Tahvil Yatırımında Riskleri Minimize Etmek
Tahvil yatırımı her ne kadar görece güvenli bir liman olarak görülse de, tüm yatırım türlerinde olduğu gibi kendine has risklere sahiptir. Bu riskleri minimize etmenin yolu, finansal okuryazarlık kapasitesini artırmaktan ve etkili araştırmalar yapmaktan geçer.
Yatırım ortağınız ForInvest, araştırma ve piyasa takibi gibi süreçlerde ihtiyacınız olan tüm araçları sunarak tahvil yatırımınızdan aldığınız verimi zirveye çıkarmanızı sağlar.
ForInvest’i kullanarak piyasalara ve şirketlere dair son dakika haberlerine ulaşabilir, tahvillere dair anlık ve güncel verileri takip edebilir, uzman yorumlarıyla yatırımlarınıza yön verebilir ve akıllı analiz araçları ile yatırım kararlarınızın isabetini artırabilirsiniz.
Dilerseniz ForInvest FXPlus paketi ile uzman yatırımcıların ligine tırmanabilir, profesyonel ekranlar ve piyasadaki en geniş modül kütüphanesi ile yatırım deneyiminize seviye atlatabilirsiniz.