Yatırımda detayların önemi büyüktür ancak küçük detaylarla oluşturulmuş büyük resimler de pek çok şey anlatır. Piyasalardaki büyük oyuncuların finansal performanslarının genel görünümünü takip etmek borsa yatırımcılarına en stratejik yatırım portföylerini yaratmak adına hayati ipuçları verebilir.
Borsa endeksleri, borsada işlem gören şirket hisselerinin finansal performanslarının belirli kriterler ile ölçülmesi ve finansal enstrümanlar arasında nitelikli bir değerlendirme yapılabilmesi amacıyla oluşturulmuştur.
Bu makalemizde borsa endekslerinin ne anlama geldiğinden ve yatırımcıların bu endeksleri yorumlayarak yatırım stratejilerini nasıl kuvvetlendirebileceklerinden bahsedeceğiz.
Endeks Nedir?
Endeks kelimesinin sözlükte dizin, gösterge gibi anlamları mevcuttur. Endeksler, belirli zaman dilimlerinde çeşitli verilerde gerçekleşen değişimlerin, önceden belirlenmiş paratmetreler doğrultusunda gösterge haline getirilmesi ile oluşturulurlar ve sadece borsalar için düzenlenmezler.
Örneğin enflasyon hesaplamasında, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) gibi göstergelerden faydalanılır. Bu göstergeler ürün ve hizmetlerin fiyatlarındaki ortalama değişimlerin çeşitli parametreler çerçevesinde değerlendirilmesi ile oluşturulur. Borsa endeksleri de benzer bir mantık çerçevesinde oluşturulur.
Borsa Endeksi Nedir?
Borsa endeksleri, borsada işlem gören şirketlerin hisse senetlerinin performansındaki değişim trendlerini toplu biçimde yansıtan göstergelerdir. Dünya çapında önem gören pek çok borsa endeksi mevcuttur. Bu endeksler bir ülkedeki, bölgedeki ya da endüstrideki şirketlerin toplu ekonomik performansını takip ve analiz etmede yatırımcılara, şirketlere ve finans otoritelerine büyük kolaylık sağlar.
Borsa endeksleri oluşturulurken teknik analiz ve temel analiz yöntemlerinden faydalanılır. Şirketlerin performanslarındaki tarihi değişimlerin yanı sıra sektördeki koşullar ve çevresel etkenler de analiz edilir. Her endeks için performansı ölçen parametreler birbirinden farklıdır.
Borsa endeksleri yalnızca göstergelerdir ve tek başlarına bir yatırım aracı değillerdir. Ancak endeks yatırım fonları yoluyla ya da Vadeli İşlem Ve Opsiyon Piyasası (VİOP) üzerinden endekslere yatırım yapma imkanı mevcuttur.
Borsa Endeksi Çeşitleri Nelerdir?
Borsa endeksleriyle hisse senetleri küresel ölçekte değerlendirilebildiği gibi ulusal ya da bölgesel olarak da değerlendirilebilir. Pek çok ünlü borsa endeksi uluslararası ya da ulusal niteliktedir. Ancak belirli bir bölgedeki, endüstrideki ya da pazardaki şirketleri değerlendiren sayısız endeks mevcuttur. Bu endeksler gelişmişlik ya da sanayileşme düzeyine göre daha da daraltılmış bir çerçeveye sığdırılabilir.
Örneğin Borsa İstanbul’daki “BIST ILETISIM” endeksi türkiyede faaliyet gösteren iletişim sektöründeki şirketlerin hisselerinin değerlendirirken, “BIST GIDA ICECEK” endeksi Borsa İstanbul’da işlem gören gıda ve içecek sektöründeki şirketleri değerlendirir. BIST 30 endeksi ulusal çapta bir endeks iken, S&P Global 100 çok uluslu şirketlerin performansını küresel düzeyde ölçen bir endekstir.
Borsa Endeksleri Ne İşe Yarar?
Küreselleşmenin etkisi ile tüm sektörlerdeki rekabet her geçen gün artıyor. Bu sebeple şirketlerin attığı her adım piyasanın tümünü, piyasalara dair tüm gelişmeler de her şirketi etkiliyor. Bu sebeple yatırımcılar, şirket yöneticileri ve finans otoriteleri için şirketlerin hareketlerini bir bütün olarak gözlemlemenin önemi her geçen gün daha da artıyor.
Şirketlerin rakiplerine ve piyasaya oranla nasıl bir konumda olduğunun ve potansiyelinin analiz edilmesi geleceğe yönelik sağlıklı finansal tahminler yapmayı kolaylaştırıyor.
Küresel çapta önem kazanmış endeksler her gün milyonlarca kişi tarafından takip ediliyor ve tüm piyasalardaki dinamikler bu endekslerdeki tekil ya da çoğul hareketlilikler doğrultusunda değişiyor.
Ulusal, bölgesel ve endüstri odaklı endeksler için de durum farklı değil, ülkelerin ekonomik koşulları,bölgelerin pazar performansları ya da endüstrilerin gelecekleri bu endeksler takip edilerek isabetli biçimde tahmin edilebiliyor. Öyle ki devlet otoriteleri ya da bölgesel toplulukların yöneticileri, bu endekslerdeki değişimleri göz önünde bulundurarak yeni düzenlemeleri ya da ekonomi paketlerini yürürlüğe sokabiliyorlar.
Önemli Borsa Endeksleri
İncelenme amaçlarına bağlı olarak her endeks hayati önem kazanabilir. Ancak bazı endeksler ulusal, bölgesel ya da küresel düzeyde önemli bir etki alanına sahiptir. Bu sebeple özellikle yatırım ile ilgilenen ve finansal okuryazarlığı yüksek kişilerin karşılarına sıklıkla çıkarlar. Finans dünyasında yaygın olarak takip edilen endekslerden bazıları şunlardır:
Dow Jones 30
Kısaca Dow olarak da bilinen bu endeks ABD’nin en önemli hisse senet endeksleri arasındadır. New York Borsası’nda ve NASDAQ’ta işlem gören 30 önemli şirketin performanslarının değerlendirildiği bu endeks, ABD şirketlerinin ekonomik performansını başarılı bir şekilde yansıtır.
Endekste yer alan şirketler belirli kriterler doğrultusunda özenle seçilir ve zamanla etki alanlarını kaybederek yerlerini farklı şirketlere bırakırlar. General Electric bu konudaki tek istisnadır ve endeksin yaratıldığı günden bugüne endeksteki yerini kaybetmeyen tek şirkettir.
NASDAQ 100
Bu endeks NASDAQ borsalarında işlem gören 100 önemli şirketi kapsar. NASDAQ’ın genel merkezi New York’ta bulunmaktadır ancak bu borsa uluslararası çapta 3000’den fazla şirketi bünyesinde bulundurur. Şirketlerin endekste gösterilmek için için sıkı standartları sağlaması gerekir. Apple, Google, Adobe gibi önemli şirketler NASDAQ borsasında işlem görür ve NASDAQ 100 endeksinde kendilerine yer bulurlar.
S&P 500
Bu endeks Standard & Poor’s tarafından, tıpkı Dow Jones 30 gibi New York borsası ile NASDAQ borsasında işlem gören şirketlerin performanslarının bir göstergesi olarak oluşturulmuştur. Endekste piyasa değeri en yüksek 500 şirket yer alır ve bu sayede ABD hisse senedi piyasasının %75’e yakınını kapsar. S&P 500 endeksi büyük ölçeği sayesinde ABD piyasalarının çok daha geniş bir perspektiften incelenmesine olanak tanır.
DAX 30
Frankfurt Menkul Kıymetler Borsası tarafından oluşturulan bu endeks Almanya’nın en önemli ve en bilinen hisse senedi endeksi olarak kabul edilir. Almanyanın en büyük 30 şirketinin yer aldığı bu endeks, Alman finans piyasalarının etki alanının ve büyüklüğünün en tutarlı göstergelerinden biridir.
BIST 100
Borsa İstanbul’da işlem gören ve en yüksek piyasa hacmine sahip 100 şirketin listelendiği BIST 100 endeksinde bulunan şirketler üç ayda bir yeniden değerlendirilir ve endeks yeniden şekillendirilir. BIST100 hisseleri Türk Borsaları’nın durumunu en iyi yansıtan şirketlerin hisseleri arasından seçildiği için bu endeks ulusal ve küresel olarak özenle takip edilen bir endekstir. XU100 işlem kodu ile ifade edilir.
Borsa Endeksleri Yatırımcılar İçin Ne İfade Ediyor?
Piyasaları doğru şekilde analiz etmek, etkili bir yatırım portföyü oluşturmanın sırrıdır. Bu analizler yapılırken yalnızca şirket hisselerinin geçmiş performanslarının değil, çevresel faktörlerin ve piyasa koşullarının da incelenmesi gerekir. Tekil yatırımcıların tüm hisselere ve çevresel faktörlere dair verileri toplayıp bir araya getirmesi büyük zaman ve efor gerektirir.
Endeksler, tüm bu verilerin toplanıp belirli parametreler doğrultusunda değerlendirilmesi ile oluşturulduğundan yatırımcının üstündeki yükü azaltır. Güvenilir ve itibarlı endekslerde belirli güven kriterlerini sağlayan şirketler listelenir. Bu şirketlere yatırım yapmak yatırımcıların hisse seçerken yürütmesi gereken risk yönetimi süreçlerini kolaylaştırır.
Borsa endeksleri yalnızca küçük yatırımcıların değil, dünyadaki tüm saygın finans aktörlerinin stratejik kararlarını etkiler. Bu yüzden hisse piyasalarında aktif rol üstlenmek isteyen yatırımcıların bu endeksleri yorumlamaya alışması gerekir.
Borsa Takip Olanaklarınızı En Üst Düzeye Taşıyın
Borsa endekslerini düzenli olarak takip etmek borsa trendlerini anlamanıza ve finansın geleceğine dair isabetli tahminler yapmanıza olanak sağlar. Etkili bir yatırım stratejisi yaratmanın en önemli adımı yatırıma dair tüm verilere, haberlere, gelişmiş analiz araçlarına ve uzman yorumlarına kesintisiz biçimde ulaşmanın yollarını bulmaktır.
ForInvest’i kullanarak başta ulusal ve küresel borsa endeksleri olmak üzere tüm piyasa verilerini gerçek zamanlı güncellemeler ile sürekli olarak takip edebilirsiniz. Bunun yanısıra finansa dair yeni gelişmelerden haberdar olabilir, raporlara, akıllı analiz araçlarına ve çok daha fazlasına ulaşabilirsiniz.
Tüm bu imkanları uzman modülleri, kapsamlı veri terminali ve gelişmiş analiz araçları ile destekleyerek profesyonel yatırımcıların sahip olduğu standartlara ulaşmak isterseniz FXPlus paketlerimizi keşfedebilirsiniz.